Hoe de panda beschermd wordt met bijen en bessen

Afgelopen zondag heb ik afscheid genomen van Boayu – de WWF officer waarmee ik de wetlands heb bezocht – en ben ik 's avonds van Nanchang City naar Xi'an City gevlogen. Vanuit de lucht is China grotendeels donker. Dat betekent dat het platteland een stuk rustiger moet zijn dan al die overkokende miljoenensteden. Bij aankomst in Xi'an zag ik een groot WWF logo in de lucht gestoken: dat was Jinna, mijn gids voor de komende dagen. Jinna liet er geen gras over groeien. Ik had haar nog nauwelijks begroet of haar collega – onze chauffeur voor de komende dagen – had mijn bagage al in de Jeep gezet en we reden al over de Chinese autobaan richting mijn hotel. Jinna overhandigde mij een Panda Tas met daarin een strak schema van de fieldtrip plus een stapel achtergrond informatie over de projecten die we gingen bezoeken. Huiswerk!

De volgende ochtend vertrokken we om half acht. In China houden ze van vroeg beginnen en lekker lang doorgaan. Ze zijn echt niet kapot te krijgen, die Chinezen. Tegen de tijd dat ik geen informatie meer kan opnemen, hebben zij nog een powerpoint presentatie in petto of een ontmoeting gearrangeerd met een of andere directeur (daar hebben ze er hier heel veel van – directeuren). Anyway. Met de Jeep gingen we naar Qinglin Mountains: het gebied waar de meeste panda's in het wild voorkomen dus ook het gebied waar heel veel energie gestoken wordt in het beschermen van de panda habitat. Het duurde een uur voordat we ons via de files de stad hadden uit gewurmd en toen we eenmaal op de kersverse autobaan zaten, was het nog drie uur rijden. Om de paar kilometer hing er een groot bruin bord dat verwees naar een 'scenic spot', van tempels tot agriculturele bezienswaardigheden. Jinna vertelde dat de weg recent was aangelegd voor massa-toerisme. Gelukkig was er geen massa-toerisme te bekennen en hadden wij de vierbaansweg praktisch voor ons alleen. China heeft ook een rustige kant, godzijdank!

Plotseling rezen de Qinglin Mountains aan de horizon op: steile berghellingen dus wegen met scherpe haarspeldbochten. We moesten een flink eind de bergen inrijden want de panda's wonen in het hart van het gebergte. Niet dat we de panda's zouden gaan zien – hun leefgebied mag alleen door de onderzoekers en rangers betreden worden – maar we gingen naar de Dutch Youth Ranger Corridor: een gebied dat in 2005 met steun van Nederlandse WNF donateurs tot natuurgebied is gemaakt om twee panda habitats met elkaar te verbinden. De habitats zijn 50 jaar lang van elkaar gescheiden geweest en dankzij de corridor zijn de twee panda-populaties nu weer met elkaar verbonden zodat ze hopelijk 'genen gaan uitwisselen'. Inmiddels waren we flink hoog in de bergen toen we met onze Jeep door een tunnel reden. Aan het andere eind van de tunnel stond – jawel – de directeur van het Nature Reserve op ons te wachten. De corridor liep boven de tunnel. De oude weg – die gebruikt werd voordat de tunnel er was – is 'teruggegeven' aan de natuur. De directeur vertelde ons dat ze afgelopen jaren vier keer een panda met de infrarood camera op de oude weg gespot hebben. Dat betekent dat de corridor werkt!

Bij de ingang van de corridor stond een koper-op-granieten gedenkplaat die in 2005 met een openingsceremonie onthuld was (daar zijn ze in China ook goed in – gedenkplaten & openingsceremonies). Nadat ik alle teksten gelezen had, gingen we lunchen in een lokaal restaurant. Sinds de actieve panda-bescherming, stimuleert de staf van de Nature Reserve dat lokale mensen inspringen op ecotoeristen, die op de panda habitat afkomen. Dit restaurantje was zo'n initiatief. De Nature Reserve had voor natuurfoto's in lijsten gezorgd, die de restauranthouder keurig boven het tafeltje had gehangen. Ik zeg: tafeltje. Het was namelijk een kindertafel met kinderkrukjes, zoiets waar bij ons 4 kleuters in de kleuterklas een tekening aan maken. Hier was het de eettafel waar wij – 7 volwassenen – een Chinese rijsttafel op uitgeserveerd kregen. Er werden zoveel gerechten aangesleept, dat we de schotels als dakpannen moesten opstapelen. Het was overigens de lekkerste lunch die ik in China gekregen heb: biodiversiteit op tafel! Tientallen groentes, paddestoelen en noten. Een feest aan smaken en kleuren en allemaal lokaal geteeld of geplukt in het bos.

Tot mijn grote verrassing (het stond niet in het superschema van Jinna) heb ik toch nog drie echte panda's gezien. In Qinglin Mountains hebben ze namelijk een Rescue Centre voor gewonde of door hun moeder verlaten panda's, die door mensen in het bos gevonden worden. Helaas kunnen ze nooit meer terug de wildernis in. Panda's hebben een eigen territorium en omdat in gevangenschap opgegroeide panda's geen territorium hebben opgebouwd, zullen ze in het wild al snel door andere panda's aangevallen en gedood worden.

Na de panda's hebben we een community bezocht, waar ze – als alternatief voor het houthakken en wilde dieren stropen – nu sinds tien jaar bijen houden en bomen met rode bessen voor traditionele Chinese medicijnen telen. De boer was er heel tevreden over dat hij nu de natuur niet meer kapot maakt maar dat hij meewerkt aan het beschermen er van. Kijk, dat is toch een prachtig resultaat van WWF en het Nature Reserve!